Gwintowniki

Gwintowniki to jedne z najpopularniejszych narzędzi skrawających przeznaczonych do wykonywania nowych gwintów lub naprawiania czy kalibrowania gwintów zużytych ewentualnie nieznacznie uszkodzonych w otworach. Pierwszy podstawowy podział gwintowników wynika z przeznaczenia narzędzi. Możemy więc mówić o gwintownikach maszynowych (wykorzystywane w obróbce mechanicznej na obrabiarkach) i gwintownikach ręcznych (najczęściej do zastosowań warsztatowych przy użyciu specjalnego pokrętła do gwintowników). Z uwagi na przeznaczenie i budowę rowków wiórowych służących do ewakuacji obrabianego materiału gwintowniki można najogólniej podzielić na trzy typy: gwintowniki proste ze skośną powierzchnią natarcia (do wykonania gwintów w otworach przelotowych); gwintowniki proste (do zastosowań uniwersalnych wykorzystywany zarówno w gwintownikach maszynowych jak i ręcznych); gwintowniki skrętne z rowkiem spiralnym (np. do otworów nieprzelotowych tzw. „ślepych”). Gwintowniki z rowkiem prostym stosujemy zazwyczaj do materiałów dających krótki wiór i możemy je stosować maksymalnie do głębokości równej 1,5 średnicy narzędzia. Gwintowniki ze spiralną linią rowków mogą być stosowane do głębokości maksymalnej równej 2,5 średnicy narzędzia, a dzięki swojej konstrukcji umożliwiają wsteczną ewakuację (wyciąganie) wiórów z otworów. Gwintowniki z rowkiem prostym i skośną powierzchnią natarcia zapewniają doskonałą ewakuację wiórów przez otwór przed gwintownikiem (wypychanie do przodu) i pozwalają na gwintowanie do głębokości równej trzem średnicom narzędzia. Ważną cechą gwintowników jest konstrukcja nakroju (czyli zeszlifowanych pod określonym kątem pierwszych zwojów gwintownika) odpowiedzialnego za skrawanie gwintu i tworzenie się wiórów. Pozostałe zwoje gwintownika pełnią jedynie rolę stabilizującą narzędzie w trakcie pracy i kalibrującą wykonany gwint. Nakroje mogą się różnić między sobą długością (tzn. ilością zwojów biorących udział w nacinaniu gwintu) w zależności od przeznaczenia gwintowników. Najczęściej stosowane nakroje mają oznaczenie literowe B (4-5 zwojów), C (2-3 zwojów) i E (1,5-2 zwojów). Ilość zaangażowanych w proces skrawania zwojów wpływa na żywotność narzędzia (długi nakrój - dłuższa żywotność, krótki nakrój - krótka żywotność) ale także na przeznaczenie gwintowników, te z nakrojem B to wyłącznie gwintowniki proste ze skośną powierzchnią natarcia do otworów przelotowych, natomiast nakrój E umożliwia wykonanie gwintu sięgającego bliżej dna otworu.